Premio Antón Losada Diéguez

Un compromiso coa literatura galega

HISTORIA DO PREMIO

O Premio Antón Losada Diéguez convócase anualmente desde 1985 polos concellos de Boborás e O Carballiño, co patrocinio da Deputación de Ourense.

ENTREGA DE PREMIOS LOSADA DIEGUEZ.

A súa dotación é a máis alta dun premio literario en Galicia con 12.000 euros, 6.000 por categoría.
Prémianse obras publicadas no ano anterior de entre as presentadas a concurso polas editoriais.
Hai dúas categorías: Creación Literaria e Investigación.

BIOGRAFÍA DE ANTÓN LOSADA DIÉGUEZ

Fidalgo de Moldes. Procedía dunha familia de forte tradición carlista, e que ó longo da súa curta vida( morreu con tan só 45 anos), destacou en dous aspectos moi importantes do seu tempo: o agrarismo e o galeguismo.

LER MÁIS

Con 23 anos xa falaba de crear un Partido Católico.

Trala morte da súa nai, trasladouse co seu pai á Estrada, zona onde concentraría gran parte da súa actividade.

A súa iniciación no agrarismo ten lugar en torno ó ano 1907.

Dende principios de século na Estrada, os católicos estaban perdendo o dominio no campo dende que varias sociedades de agricultores iniciaran unha resistencia ó pago das oblatas ás parroquias e un apoio en favor da campaña republicana sobre os cemiterios civís. Isto provoca unha lóxica contraofensiva católica, dirixida no ámbito segrar polo seu propio pai, Miguel Losada Losada, notario, redactor e editorialista de "El Estradense", que vai encamiña-la súa principal actuación a intentar organizar ó campesiñado en sociedades.

Losada pronto acapara o protagonismo propagandístico, participando en numerosos mitins e tamén escribindo artigos no xornal. Aquí Losada Diéguez busca uns modelos de organización do campesiñado con base no catolicismo, sen apenas tradición en España.

Como consecuencia desta actuación, xorden as primeiras sociedades agrícolas da Estrada.

Un feito clave no éxito de tales asociacións era o seu carácter agrícola e a ausencia dos párrocos das mesmas.

No ano 1919 Losada Diéguez trasládase a Pontevedra, para galeguiza-lo modelo agrario que creara anos antes.

Non espallou estas ideas pola súa terra de Moldes, debido por un lado á presenza de Basilio Álvarez , co seu agrarismo radical, e por outra, á preponderancia no sindicalismo do elemento clerical sobre o segrar. Por isto, Losada dedícase con máis empeño a cuestión político-cultural das Irmandades da Fala, destacando tamén a forte entrada na política ourensá de José Calvo Sotelo. A partir de 1919, O Carballiño será unha zona dominada polo calvosotelismo.

Dous feitos principais e ambos internacionais serán básicos no seu percorrer vital: a Primeira Guerra Mundial ( 1914-1919). A derrota xermana ( a súa familia era xermana), o auxe do liberalismo, a pugna socialista e, especialmente a Revolución Rusa, serán fundamentais serán fundamentais para a súa incorporación ó movemento nacionalista das Irmandades da Fala e o seu froito máis destacado, a Revista Nós.

Recoñecementos: Homenaxeado no Día das Letras Galegas de 1985.

OBRAS E AUTORES PREMIADOS

2018

Creación literaria: Xosé Benito Reza, Terradentro.
Investigación e Ensaio: Xosé Luis Axeitos, Manuel Antonio. Unha vida de rebeldía.

2017

Creación literaria: Inma López Silva, Aqueles días en que eramos malas
Investigación e Ensaio: Xosé Ramón Pena, Historia da Literatura Galega III: De 1916 a 1936.

2016